Waar heeft de Federatie in 2022 op ingezet?

Voorstelling Rapport Werkdruk aan kabinet en directies

Ons werkjaar als Federatie begon op 14 januari 2022 met een virtuele voorstelling van ons “rapport Werkdruk” aan de directies van de sociale diensten van de centrumsteden. Dat rapport werd positief onthaald en we kregen de indruk dat er rond concrete voorstellen zou kunnen samengewerkt worden. Dat is evenwel makkelijker gezegd dan gedaan, en dat was ook een beetje de conclusie toen we op 17 februari dat rapport voorstelden aan een aantal leden van het bestuur van Excello.net. In diezelfde maand zaten we ook met het kabinet van Minister Lalieux aan tafel en ook daar brachten we aan dat maatschappelijk werkers toch veel met administratieve rompslomp geconfronteerd worden.

Publicatie: Wat kunnen we zelf doen rond werkdruk?

Naast het “Rapport Werkdruk” had een werkgroep binnen de Federatie in 2021 gewerkt rond hoe we binnen de sociale dienst zelf konden omgaan met werkdruk, en die werkzaamheden konden we begin 2022 afronden met een publicatie van onze resultaten op het Forum en nadien ook op onze website.

Van werkgroep GPMI naar een omzendbrief in 2023

De werkgroep “GPMI” echter zou het hele jaar verder lopen; op het moment dat we deze terugblik schrijven wachten we nog altijd op een omzendbrief waarin we hopelijk een aantal vereenvoudigingen ivm het GPMI zullen terugvinden, want er is hier echt in geïnvesteerd om de stem van de basis te beluisteren en aan het beleid door te geven!

Nadenken over het OCMW maatschappelijk werk van de toekomst

Daarnaast ging een nieuwe werkgroep van start, die de blik op de toekomst richt en vooral focust op de maatschappelijke rol die het OCMW maatschappelijk werk daarin kan spelen. In deze werkgroep gaan we na wat we zeker willen behouden, wat we willen versterken, en rond welke nieuwe acties we zouden kunnen experimenteren.

Publicaties en groeiend aantal leden

Ook dit jaar kregen we de kans onze Federatie én het OCMW maatschappelijk werk in de kijker te zetten via publicaties op sociaal.net en in de tijdschriften VIEWZ en Impuls, maar ook op onze eigen website, zoals een interview met de voormalige voorzitter van de POD MI Julien Van Geertsom. Blijkt trouwens dat onze website erg veel bezoekers over de vloer krijgt en ook onze Facebookpagina wordt druk bezocht. Ons ledenaantal op het Forum is, vooral na de studiedag, verder gegroeid tot iets minder dan 1000.

Sociaal Werk Conferentie

Vanuit de Federatie hebben we een bijdrage geleverd aan de “Social Work Day” in maart met een toespraak voor de studenten van HoGent en aan de Sociaal Werk Conferentie op 5 mei, waar de Federatie in twee panels vertegenwoordigd was.

Reportage in Terzake

Het lukte ons ook in het VRT-programma “Terzake” aandacht te vragen voor de hoge werkdruk bij de sociale diensten van de OCMW’s en de moeilijkheid om de vacatures ingevuld te krijgen.

VVSG en G50

Met de VVSG hebben we zowat tweemaandelijks structureel overleg en we werkten ook mee aan de “G50” in oktober, rond het thema “toegankelijke dienstverlening”’.

Studiedag “Het OCMW: van Overbevraagd naar Onderbemand?”

Hét hot item het voorbije jaar was echter de “crisis in het OCMW maatschappelijk werk”, meest voelbaar doordat tal van OCMW’s signaleerden dat ze hun vacatures niet meer ingevuld kregen. Plots gingen er stemmen op om de beschermde beroepstitel uit de Organieke Wet te schrappen, zodat hulpverleners met andere diploma’s het sociaal werk in het OCMW zouden kunnen uitoefenen. Daar bleek heel wat weerstand tegen bij onze leden, zoals uit een bevraging bleek (300 respondenten). En dat was geen louter conservatieve reflex maar vooral een bezorgdheid om een terugval in de kwaliteit van de dienstverlening, die zo al genoeg onder druk staat.

Hoe kon het anders dan dat we rond dit thema onze studiedag zouden organiseren? Het kostte ons heel wat vergadertijd om die samen met uitgeverij Vandenbroele in elkaar te steken, maar op 6 oktober konden we toch in Brussel bijna 200 deelnemers verwelkomen. Dat onder de titel “Het OCMW: van Overbevraagd naar Onderbemand?”

We mogen niet zeggen dat de studiedag voor een of andere doorbraak heeft gezorgd. Maar de problematiek is duidelijk gesteld en onder de aandacht gebracht. Er kwamen wél aanzetten tot oplossing - al is de weg nog lang. Belangrijk is ook dat maatschappelijk werkers zich gehoord gevoeld hebben. Én zo’n studiedag zorgt ook voor een toename van het “wij-gevoel” onder de m.a.’s – wat voor ons als Federatie ook cruciaal is… We kregen ook als feedback dat het voor deelnemers nu ook duidelijker was dat de Federatie echt nodig is.

Inspiratiesessies voor OCMW maatschappelijk werkers

Er waren in de loop van het jaar ook contacten met individuele OCMW’s, onder meer met Gent en Antwerpen. De verkennende gesprekken leidden niet direct tot concrete initiatieven al konden we wel een try-out realiseren van een “inspiratiesessie” in OCMW Antwerpen, die door de deelnemers gewaardeerd werd.

Overleg rond diplomavoorwaarden van OCMW personeel

Rond de complexe thema’s die met werkdruk, de diplomavoorwaarden en dergelijke te maken hebben, zullen we in 2023 uiteraard nog verder moeten werken. Onze Voorzitter had al gesprekken met het kabinet Somers en met de VOSW, en ook met VVSG gaan we hierrond verder in overleg. Het belooft weer een boeiend jaar te worden!

Waar hebben we in 2021 aan gewerkt?

Bevraging leden

Begin 2021 deden we een online bevraging bij de OCMW maatschappelijk werkers, waarop maar liefst 650 collega’s reageerden. Hun verwachtingen naar deze Federatie waren duidelijk: doe iets aan die hoge werkdruk!

Rapport voor externen rond werkdruk

Meteen ging een werkgroep aan de slag om die werkdruk nog concreter in beeld te brengen. Uiteraard zat de pandemie daar voor iets tussen, maar er kwam ook “oud zeer” naar boven: structurele oorzaken die al langer gesignaleerd werden. Verbetervoorstellen werden geformuleerd en intussen besproken met VVSG en POD MI. In 2022 gaan we ook met andere instanties de dialoog aan.

Rapport voor sociale dienst rond werkdruk

Intussen werd een tweede luik door de werkgroep uitgewerkt: wat kunnen we als sociale dienst zelf doen rond werkdruk bij de medewerkers?
Download hier het resultaat.

Tussenkomsten inzake VIA6 akkoorden

Maatschappelijk werkers hadden sterk het gevoel de vergeten groep te zijn bij deze akkoorden, en dan nog wel in een periode dat ook zij zich extra moesten inzetten omdat veel andere organisaties de deuren voor onze cliënten sloten. Vanuit de Federatie liet de Voorzitter protest aantekenen tegen de gang van zaken bij de VVSG, de vakbonden en de Ministers Beke en Somers.

Viering 35 jaar Federatie en boekvoorstelling “Met hart en ziel, en veel nuchter verstand”

Eén van onze bestuurders, Guido De Baere, was al in 2020 begonnen met een boek over OCMW maatschappelijk werk. Samen met de uitgever, Vandenbroele, werd overeengekomen de voorstelling van het boek te koppelen aan de viering van 35 jaar Federatie en daar een heuse studiedag rond op te zetten. Tussen twee coronagolven door lukte het toch om de studiedag fysiek te laten doorgaan op 19 oktober 2021 in het Gentse Stadhuis voor een volle zaal.

Sterk Sociaal Werk

Vanuit de Federatie werden we ook betrokken in een aantal werkgroepen ter voorbereiding van de nieuwe sociaalwerkconferentie in 2022, onder meer in een werkgroep die een “handelingskader politisering” diende uit te werken.

Werkgroep GPMI

Deze Federatie is al 3 jaar vertegenwoordigd in een Platform GPMI. SAAMO verenigt armoedebestrijdingsorganisaties met vakbonden en beroepsverenigingen van maatschappelijk werkers om zich te verzetten tegen dit contract.

Op initiatief van BAPN heeft er op 7 december 2021 een onderhoud met minister Lalieux plaatsgevonden. Onze Federatie kreeg ook de kans om de standpunten van de maatschappelijk werkers te verkondigen. De minister was akkoord om met ons een nieuw overleg in te plannen in 2022 samen met de Brusselse en Waalse Federatie ivm de hoge werkdruk van OCMW maatschappelijk werkers. Het GPMI is slechts een onderdeel van een structureel probleem.

Nieuwe website ter gelegenheid van de dag van het sociaal werk

Er was dringend nood aan meer visibiliteit van deze Federatie. De lancering van een website was de eerste aanzet. Ook onze facebookpagina en forum werd in een nieuw jasje gestoken.

Samenwerking met VVSG

Uiteraard is de VVSG een belangrijke partner voor ons. Nu de Federatie zich een actievere rol toe- eigent, was het goed om nog eens de dialoog aan te gaan over mogelijke samenwerking met VVSG, vanuit een complementaire rol. De eerste gesprekken hierover worden in 2022 verder gezet. Alvast werd vanuit de Federatie meegeholpen aan de organisatie van de “G50” en was de VVSG uitgenodigd als spreker op onze studiedag.

Publicaties

In aanloop naar de publicatie van het boek “Met hart en ziel, en veel nuchter verstand” verschenen ook een tweetal artikels op de website van sociaal.net. We bereidden ook een aantal bijdragen voor die in het lentenummer 2022 van VIEWZ zullen verschijnen.

Ledenwerving

Tussendoor en waar we mogelijkheden zien, blijven we maatschappelijk werkers aanmoedigen om lid te worden van de Federatie. Hoe meer leden, hoe meer slagkracht we krijgen om de stem van OCMW maatschappelijk werkers te laten horen!